Memurun İşe Geç Gelmesi veya Erken Ayrılması: Cezalar ve Uygulamalar

Günümüzde, kamu sektöründe çalışan memurların disiplinli çalışmaları, işverene ve kamuya olan sorumlulukları açısından son derece önemlidir. Ancak, bazen memurlar işe geç gelebilir veya mesai saatinden önce ayrılabilirler. Bu durum, hizmet kalitesini etkileyebilir ve iş disiplini açısından sorunlar yaratabilir.

Bu yazıda, memurun işe geç gelmesi veya erken ayrılmasının neden olabileceği sonuçları ve uygulanabilecek cezaları ele alacağız.

İşe Geç Gelmenin Nedenleri

Memurun işe geç gelmesi, çeşitli sebeplerden kaynaklanabilir. Bu nedenler arasında:

1. Ulaşım Problemleri: Trafik yoğunluğu, toplu taşıma gecikmeleri gibi dışsal faktörler.
2. Kişisel Sorunlar: Ailevi yükümlülükler, sağlık sorunları gibi bireysel sebepler.
3. Disiplin Eksikliği: İşe olan motivasyon eksikliği veya sorumluluk duygusunun zayıflaması.

İşe Geç Gelmenin Sonuçları

Memurun işe zamanında gelmemesi, yalnızca bireysel bir sorun değil, aynı zamanda kamu hizmetinin aksamaması açısından da ciddi sonuçlar doğurabilir.

Bu sonuçlar arasında:

• Hizmet Kalitesinin Düşmesi: Memurun geç gelmesi, hizmetin kesintiye uğramasına yol açabilir.
• Ekibin Motivasyonu: Diğer çalışanlar, eşitlik ilkesine aykırı bir durumla karşılaştıklarında motivasyonlarını kaybedebilirler.
• Mali Yükümlülükler: Devlet, disiplinsiz çalışanlar nedeniyle ek maliyetlerle karşılaşabilir.

Devlet memurlarının mesai saatlerine uyması, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 99 ve 100. maddelerinde açıkça belirtilmiştir.

Mesai saatlerine riayet etmemek, izinsiz veya özürsüz olarak işe geç gelmek veya erken ayrılmak, 657 sayılı Kanun’un 125. maddesi kapsamında disiplin cezası gerektiren fiiller arasındadır.

Disiplin Cezası Uygulaması

İşe geç gelme ya da işten erken ayrılma gibi durumlar, geçerli bir özür olmadığı sürece uyarma cezasına tabidir. Ancak memurun geçerli bir mazeret göstermesi ve bu mazeretin kanıtlanabilmesi halinde, disiplin cezası uygulanmaz.

Öte yandan; 657 sayılı Kanun’un 127. maddesi gereği, bu tür fiillerin öğrenilmesinden itibaren 1 ay içinde disiplin soruşturması başlatılması zorunludur. Aksi takdirde, zamanaşımı dolmuş olur ve ceza uygulanamaz. Danıştay kararlarına göre, memura disiplin cezası verilmeden önce bir soruşturma yapılması ve savunma alınması gerekir. Soruşturma yapılmadan verilen cezalar iptal edilebilir.

İşe Erken Ayrılmanın Nedenleri

Memurun mesai saatinden erken ayrılması da benzer sebeplere dayanabilir. Bu durumlar arasında:

1. Acelenin Getirdiği Stres: Günlük yaşamda karşılaşılan acil durumlar.
2. İzinsiz Ayrılma: Yetersiz yönetim veya sorumsuzluk.

Cezalar ve Disiplin Yönetmeliği

Memurun işe geç gelmesi veya erken ayrılması durumunda, kurumların disiplin yönetmeliklerine göre çeşitli yaptırımlar uygulanabilir. Bu yaptırımlar:

1. Uyarı Cezası: İlk kez yapılan suçlamalar için genellikle uygulanır. İşe geç gelmek veya erken çıkmak, yazılı bir uyarı ile kaydedilir.
2. Kınama: Tekrar eden durumlarda, memurun disiplin cezası olarak kınanması söz konusu olabilir.
3. İdari Para Cezası: Bazı durumlarda, memurdan para cezası talep edilebilir.
4. Görevden Uzaklaştırma: Cezaların daha da ağırlaştığı durumlarda, memurun belirli bir süre görevden uzaklaştırılması mümkündür.

Emsal karar

Danıştay 12. Daire, bir kararında (2012/8803 E., 2015/6562 K.), zamanaşımı süresine uyulmadığı için verilen disiplin cezasını iptal etmiştir. Bir başka kararda ise (2010/9394 E., 2014/4554 K.) memura soruşturma yapılmadan doğrudan ceza verilmesi nedeniyle ceza iptal edilmiştir. İzmir 1. İdare Mahkemesi de (2014/597 E., 2014/1342 K.) kamera kayıtlarının delil olarak kullanılamayacağı gerekçesiyle memura verilen cezanın iptaline hükmetmiştir.

Önleme ve Teşvik Politikaları

Kuruluşlar, işe geç gelme ve erken ayrılmayı önlemek için çeşitli önlemler alabilirler. Bu önlemler arasında:

• Esnek Çalışma Saatleri: Çalışanların motivasyonunu arttırmak için esnek çalışma saatleri sunabilir.
• Eğitim Programları: Disiplin bilincini artırmaya yönelik eğitimler düzenleyebilir.
• Ödüllendirme Sistemleri: Disiplinli çalışanların ödüllendirilmesi, pozitif bir etki yaratacaktır.

Sonuç

Memurun işe geç gelmesi veya erken ayrılması durumu, hem birey hem de kamu hizmeti açısından önemli sorunlar yaratabilir. Disiplinli bir çalışma ortamı sağlamak, sadece cezaların uygulanmasıyla değil, aynı zamanda önleyici tedbirlerin alınmasıyla mümkün olabilir. Kamu kurumlarının, çalışanlarının motivasyonunu artırıcı stratejiler geliştirmesi, bu sorunların minimuma indirilmesine yardımcı olacaktır.