Hızlı ve Seri Entübasyon: Acil Tıpta Hayati Bir Yöntem

Hızlı ve seri entübasyon (HSE), acil durumlarda yaşamı tehdit eden hastalarda güvenli bir hava yolu açma yöntemi olarak kabul edilmektedir. Bu teknik, potansiyel sedatif veya indüksiyon ajanlarının kullanımı ile eş zamanlı nöromüsküler bloker uygulamasını içerir. HSE’nin literatürdeki tanımı ve gelişimi, acil tıbbın ayrı bir uzmanlık dalı olarak kabul edilmesi süreci ile paralellik göstermektedir.

Hızlı ve Seri Entübasyonun Tanımı

Hızlı ve seri entübasyon, acil servis hekimlerinin hastaların hava yolunu açma ihtiyacını karşılamak için kullandığı bir tekniktir. Bu yöntemde, hastanın durumu değerlendirildikten sonra uygun sedatif ve nöromüsküler blokerler kullanılarak trakeal entübasyon gerçekleştirilir. Bu süreçte, hekimlerin kritik kararlar vermesi gereken altı temel soru bulunmaktadır:

• Kimlerin hızlı ve seri hava yolu uygulamasına ihtiyacı var?
• Kalıcı hava yolunun nasıl sağlanacağı?
• En uygun sedatif ajanların seçimi?
• Süksinil kolin uygulamasının gerekliliği?
• Acil tıp hekiminin kullanabileceği diğer paralizan ajanların özellikleri?
• Hızlı ve seri entübasyonun uygulanma yöntemi?

Hızlı ve Seri Entübasyona Aday Hastalar

Acil servise başvuran her hastada öncelikle hava yolu açıklığının sağlanması gereklidir. Hastalar, hava yolunu tehdit eden durumlar açısından değerlendirilmelidir. Bu değerlendirme sırasında servikal stabilitenin sağlanması önemlidir. Yabancı cisimlerin temizlenmesi, başın uygun pozisyona getirilmesi gibi manevralar uygulanmalıdır.

Klinik Durum Örneği

Bir trafik kazası sonrası acil servise getirilen 18 yaşındaki bir hasta, bilinci yetersiz olarak bulunmuş ve Glascow Koma Skoru 6 olarak saptanmıştır. Vital bulgularında hipotansiyon ve solunum sayısında azalma gözlemlenmiştir. Oksijen satürasyonu %92 olarak ölçülmüştür. Bu hasta, yeterli oksijenizasyon sağlanamadığı için hızlı ve seri entübasyon için adaydır.

Kalıcı Hava Yolu Açıklığı Sağlama Yöntemleri

Bu tür hastalarda üç ana alternatif bulunmaktadır:

1. Nazotrakeal Entübasyon (NE): Genellikle bilinci açık hastalarda uygulanır.
2. Cerrahi Hava Yolu Açma: Diğer yöntemlerin uygulanamadığı durumlarda tercih edilir.
3. Hızlı ve Seri Entübasyon (HSE): Servikal ve kafa travmalı hastalar da dahil olmak üzere en güvenilir yöntemdir.

Uygulama Basamakları

Hızlı ve seri entübasyonun başarıyla gerçekleştirilmesi için belirli adımlar izlenmelidir:

1. Hazırlık: Fizik muayene, hasta öyküsü ve gerekli ekipmanın temini.
2. Preoksijenizasyon: Hastanın en az 3 dakika boyunca %100 oksijenle oksijenize edilmesi.
3. Premedikasyon: Sedatif ajanların uygulanması (örneğin Midazolam veya Etomidat).
4. Paralizi: Nöromüsküler blokerlerin uygulanması.
5. Entübasyon: Hızla tek seferde entübasyon işleminin gerçekleştirilmesi.

Hızlı ve seri entübasyon

Acil servislerde kritik bir uygulama olup, her acil hekimine bu konuda teorik ve pratik bilgi sahibi olma gerekliliği vardır. Uygulama sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli husus, deneyimsizliğin hasta üzerinde yaratabileceği olumsuz etkilerdir.