HGB nedir? Hemoglobin Değerleri ve Detaylar !

Hemoglobin HGB nedir?

Kısaca HGB olarak kısaltılan hemoglobin, kan sıvısında bulunan kırmızı kan hücrelerinin içinde yer alan bir proteindir.

Bu proteinin yapısında demir iyonu ile dört adet protein bulunur. Hemoglobin, temel görevlerinden biri olan oksijenin akciğerlerden alınarak kan içinde taşınmasını ve vücudun diğer dokularına iletilmesini sağlar. Aynı şekilde, dokularda oluşan zararlı karbondioksitin akciğerlere taşınarak vücuttan atılmasını da gerçekleştirir.

Bu nedenle hemoglobin vücut için hayati bir öneme sahiptir. Hemoglobin, doğrudan vücuttaki demir miktarı ve oksijen taşıma kapasitesi ile ilişkilidir. Bu nedenle, özellikle anemi (kansızlık) şikayetlerinde ve anemi tedavisinin izlenmesinde önemli bir parametredir.

Cerrahi operasyon öncesi, vücuttaki kan miktarı ve dolayısıyla oksijen taşıma yeteneği hemoglobin değerine bakılarak değerlendirilir. Operasyon sonrası kan kaybı ve bunun olası etkileri de hemoglobin değeri ile izlenir.

Hemoglobin seviyelerinde ciddi düşüşler, oksijen taşıma yeteneğini ve dolayısıyla sağlığı olumsuz etkileyebileceğinden tedavi edilmesi gerekebilir. Gerektiğinde kan nakli gibi işlemler de hemoglobin değerine göre planlanabilir. Ayrıca, hemoglobin vücuttaki demir depolarının bir göstergesi olduğundan, demir eksikliği anemisinin teşhisinde de önemlidir.

Hemoglobin düşüklüğü ne anlama gelir?

Hemoglobin seviyesinin düşük veya normalden yüksek olması, bazı sağlık sorunlarının belirtisi olabilir ve bu durumun tedavi şekli hemoglobin seviyesinin ne kadar değiştiğine bağlı olarak belirlenir.

Hemoglobin, sağlıklı bir vücutta olması gereken normal aralıkta bulunmalıdır, ancak bu aralık yaşa, cinsiyete, genetik yapıya, hormonal duruma ve vücut yapısına göre değişebilir. Bu nedenle, genellikle tam kan sayımı sırasında verilen normal aralık değerleri her birey için geçerli olmayabilir.

Hemoglobin seviyesinin düşüklüğü veya yüksekliği en iyi şekilde bir uzman doktor tarafından değerlendirilmelidir.

Bununla birlikte, yaş ve cinsiyete göre kabul edilen tipik hemoglobin değer aralıkları şunlardır:

• Yenidoğan bebekler için: 13,5 – 24 gr/dl
• Bebekler için (0 – 3 yaş): 11 – 13 gr/dl
• Çocuklar için (3 – 11 yaş): 12 – 14 gr/dl
• Yetişkin erkekler için: 13,5 – 17,5 gr/dl
• Yetişkin kadınlar için: 12,5 – 15,5 gr/dl

Eğer hemoglobin seviyesi bu referans aralıkların altında ise, bu durum kansızlık (anemi) olarak değerlendirilir.

Aneminin nedenini belirlemek ve uygun tedavi yaklaşımını belirlemek için çeşitli testler yapılır. Öte yandan, referans aralığının üzerindeki hemoglobin seviyeleri, vücutta aşırı kan üretimi veya bazı hematolojik hastalıkların belirtisi olabilir.

Bu durumda, ek testlerle daha fazla bilgi elde edilir ve gerektiğinde uygun tedavi uygulanır veya fizyolojik nedenlerle yüksek kan seviyeleri değerlendirilir.

Hemoglobin düşüklüğü neden olur?

Hemoglobin düşüklüğü genellikle anemiye yol açan nedenlerle ilişkilendirilir. Bunun yanı sıra, genetik kökenli bazı anemi türleri olan Akdeniz anemisi veya talasemi gibi durumlar, hemoglobin düşüklüğüne yol açabilir. Ayrıca orak hücreli anemi gibi hematolojik hastalıklar da hemoglobin düşüklüğüne neden olabilir. Hemoglobin düşüklüğüne yol açabilen durumlar şunlar olabilir:

• Kan Kaybı: Vücutta ani veya kronik kan kaybı, hemoglobin düşüklüğüne neden olabilir. Bu tür kayıplar cerrahi müdahaleler, travma, anormal adet kanamaları veya gizli kanamalar gibi durumlarla ilişkilendirilebilir.

• Demir Eksikliği Anemisi: Vücut, yeterli miktarda demir alamaması, alınan demirin metabolize edilememesi veya kronik kan kayıpları nedeniyle demir eksikliği anemisi gelişebilir. Bu durumda hemoglobin üretimi azalır.

• B12 Vitamini veya Folik Asit Eksikliği Anemileri: Kan hücrelerinin üretimi için gereken B12 vitamini veya folik asit eksikliği, hemoglobin üretimini azaltabilir.

• Kronik Hastalıklara Bağlı Anemiler: Çeşitli sistemik hastalıklar, demir metabolizmasını olumsuz etkileyerek kan hücrelerinin üretimini azaltabilir.

• Özel Hematolojik Hastalıklar: Aplastik anemi gibi bazı özel hematolojik hastalıklar, kan hücrelerinin üretilememesi, hatalı üretilmesi veya hızla kandan uzaklaştırılması gibi nedenlerle hemoglobin miktarının azalmasına yol açabilir.

• Hemolitik Anemiler: Enfeksiyonlar veya sistemik hastalıklar nedeniyle kan hücreleri kan içinde veya dokularda yıkıldığında, hemoglobin miktarı azalabilir.

• Hemoglobin Yapısındaki Hastalıklar: Akdeniz anemisi gibi hemoglobin yapısının genetik olarak hatalı üretilmesi sonucu hemoglobin miktarı tam kan sayımında azalabilir.

• İlaç Tedavileri: Bazı ilaçlar kemik iliğinden kırmızı kan hücrelerinin üretimini baskılayabilir, bu da hemoglobin düşüklüğüne neden olabilir.

• Anne Sütüyle Beslenemeyen Çocuklar: Anne sütü demir bakımından zengin olduğu için, anne sütüyle beslenemeyen bebeklerde anemi ve dolayısıyla hemoglobin düşüklüğü görülebilir.

Hemoglobin düşüklüğünde hangi belirtiler görülür?

Genellikle, hafif hemoglobin (HGB) düşüklüğü tespit edildiğinde hastada herhangi bir belirti olmayabilir. HGB düşüklüğü genellikle rutin kan testleri sırasında teşhis edilir. Ancak bazı belirtiler, hemoglobin düşüklüğünün ve dolayısıyla aneminin varlığına işaret edebilir. Bu belirtiler şunlar olabilir:

• Halsizlik ve Yorgunluk: HGB düşüklüğü nedeniyle vücutta yeterli oksijen taşınamaz, bu da halsizlik ve yorgunluk hissine yol açabilir.

• Ciltte Solukluk: Azalmış oksijen taşıma yeteneği cildin soluk görünmesine neden olabilir.

• Huzursuzluk: Anemi nedeniyle vücutta yetersiz oksijen bulunabilir, bu da huzursuzluk hissine yol açabilir.

• Çarpıntı: Kalp, vücuda yeterli oksijen pompalamak için daha fazla çaba harcayabilir, bu da çarpıntı hissine yol açabilir.

• İştahsızlık: Anemi, iştah kaybına neden olabilir.

• Saçlarda Dökülme: Saç köklerine yeterince oksijen gitmediğinde saçlarda dökülme görülebilir.

• Tırnaklarda Kırılma veya Şekil Bozukluğu: Tırnaklar sağlıklı büyüyemez ve kırılabilir, şekil bozukluğu olabilir.

• Özellikle Çocuklarda: Çocuklarda hemoglobin düşüklüğü, aşırı ağlama, katılma nöbetleri, dikkatsizlik ve konsantrasyon güçlüğü gibi belirtilere yol açabilir.

Hemoglobin düşüklüğünde tedavide ne yapılır?

Hemoglobin düşüklüğüne yol açan temel hastalığın doğru bir şekilde tespit edilmesi, etkili bir tedavi planı oluşturmak için hayati önem taşır. Hemoglobin düşüklüğünün kaynağına bağlı olarak farklı tedavi yaklaşımları gerekebilir, bu nedenle hemoglobin düşüklüğü tespit edildiğinde mutlaka deneyimli bir doktordan yardım alınmalıdır.

Eğer altta yatan neden kan kaybı ise, bu kan kaybının kaynağı, miktarı ve doğası gibi faktörlerin belirlenmesi için ileri tetkiklere başvurulur. Bu bilgilere dayanarak uygun bir tedavi planı oluşturulur.

Eğer anemi teşhisi konmuşsa, hangi tür anemi olduğunu belirlemek için özel testler yapılır. Demir eksikliği veya vitamin eksikliğine bağlı anemilerde eksik olan maddelerin takviyesine başlanabilirken, yapısal veya genetik hastalıklarda ilaç tedavisi genellikle tercih edilir.

Ancak HGB (hemoglobin) seviyesi ciddi bir eşiğin altındaysa (< 7 gr/dl), daha agresif tedavi yöntemlerine başvurulması gerekebilir. Bu düşük seviyedeki hemoglobin, vücudun oksijen taşıma kapasitesini ciddi şekilde etkiler, bu yüzden hızlı bir tedavi gerekebilir. Bu durumda genellikle, hemoglobin seviyesi daha kabul edilebilir bir düzeye çıkarılana kadar hastaya kan nakli yapılması düşünülebilir.

Eğer kan testlerinizde hemoglobin düşüklüğü saptandıysa, doğru tedavi yaklaşımının belirlenebilmesi için bir uzman hekimin gözetimindeki bir sağlık kuruluşuna başvurmanız önemlidir.

Kaynak: ortadoguhastaneleri.com.tr